افسردگی پس از زایمان بسیار شایع است و 1 نفر از 8 زن، در یک ماه پس از وضع حمل به آن دچار میشوند. این حالت میتواند پس از سقط جنین، مرده به دنیا آمدن نوزاد و حتی به فرزندی پذیرفتن یک نوزاد نیز بروز کند.
در بعضی از موارد نادر، زن مبتلا به این افسردگی نشانه هایی روان پریشانه از خود بروز میدهد که میتواند خودش و دیگران را در معرض خطر قرار دهد. ممکن است او ممکن افسرده به نظر برسد یا هیچ نشانه افسردگی از خود نشان ندهد. چنین حالتی جنون پس از زایمان نامیده میشود.

نشانه های عمومی
علایم افسردگی پس از زایمان شامل خستگی شدید، بی علاقگی و لذت نبردن از زندگی روزمره، بیخوابی بیمارگونه (insomnia)، حزن، گریه های بی دلیل، اضطراب، نا امیدی، احساس بی ارزشی و گناه، کج خلقی،تغییر اشتها و تمرکز ضعیف.

شاید بد نباشد که فهرستی از نشانه های افسردگی از زایمان داشته باشید که به پزشک خود ارایه دهید. نمونه این فهرست را در اینجا مشاهده میکنید:

فهرست نشانگان افسردگی پس از زایمان
احساسات
حال و هوای افسرده، تمایل به گریستن، نا امیدی و احساس خلا درونی، با احساس اضطراب یا بدون آن

بی علاقگی و لذت نبردن از تمام یا تقریبا تمام امور و فعالیتهای روزانه

داشتن مشکل برای خوابیدن حتی در مواقعی که نوزاد خواب باشد

تغییر قابل توجه در شیوه راه رفتن و صحبت کردن، معمولا بی قراری و گاهی تنبلی و کندی

خستگی شدید یا نداشتن انرژی

احساس بی ارزشی یا گناه، بدون هیچ دلیل قانع کننده

نداشتن تمرکز و داشتن مشکل در تصمیم گیری

تفکر درباره مرگ و خودکشی. بعضی از زنان دچار این این افسردگی تفکرات زودگذر و ترسناکی درباره آسیب رساندن به فرزند خود دارند. این افکار بیش از آنکه برای کودک خطرآفرین باشد، برای خود آنها ترس آور است.

فهرست نشانگان جنون پس از زایمان
احساسات
احساس دوری از نوزاد، افراد دیگر و محیط اطراف (زوال شخصیت)

خواب آشفته و مقطع، حتی در زمانی که نوزاد خواب باشد

تفکر به شدت مغشوش و درهم ریخته، موجب افزایش خطر آسیب رساندن به خودتان، نوزاد و دیگران میشود.

تغییر شدید حال و هوای روحی و رفتارهای غریب

بیقراری و سراسیمگی شدید

توهمات غیر عادی، که معمولا در رابطه با دیدن، بوییدن و لمس کردن است.

تفکرات وهمی که بر پایه واقعیت نباشد

هرچند هر زن مبتلا به PPD ممکن است دچار افکار زودگذر و ترس آور خودکشی یا صدمه زدن به نوزاد شود، اما در زنان مبتلا به حالت نادر جنون پس از زایمان، این افکار آنی، به تمایلی مداوم و اجباری تبدیل میشود. اگر فکر میکنید که نمیتوانید از آسیب رساندن به ود، فرزندتان یا شخص دیگر خودداری کنید، باید بلافاصله تحت مداوای تخصصی قرار بگیرید.

دلایل بروز افسردگی پس از زایمان چیست؟
به نظر میرسد که افسردگی پس از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی که پس از بارداری رخ داده است، ایجاد میشود. این تغییرات هورمونی به خصوص هنگامی به PPD منجر میشوند که شما سابقه افسردگی داشته باشید. این حالت در زمانی که پس از زایمان به حد کافی توسط همسر، دوستان یا خانواده حمایت نشوید، نوزادی بیمار یا دچار ناراحتی داشته باشید یا تحت فشار تنشهای حاشیه ای باشید، نیز رخ میدهد. در کل تمام زنان در چندماه اول پس از وضع حمل، مستعد ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند اما وجود شرایط مذکور این خطر را افزایش میدهد.

سابقه شخصی یا خانوادگی روان پریشی دوقطبی نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد.

چگونگی تشخیص افسردگی پس از زایمان
شما باید در اولین چکاپ برای بررسی افسردگی پس از زایمان، تمام علایم موجود در خود را به اطلاع پزشک خود برسانید. ممکن شما هفته ها پس از وضع حمل متوجه این حالات شوید. هرچند که شایعترین علایم در همان یکی دو روز اول قابل تشخیص هستند.

شیوه درمان
بهترین روش درمان PPD مشاوره و استفاده از داروهای خاص ضدافسردگی و یا ترکیبی از این دو است. حالات خفیفتر PPD نسبت به مشاوره و مصرف دارو، واکنش یکسان و خوبی نشان میدهد و بعضی از داروها نیز هنگام شیردهی قابل استفاده هستند. بعضی از زنان یک یا دو هفته پس از آغاز درمان به هر یک از روشهای فوق، به طور قابل توجهی بهبود میابند.

کمک گرفتن از اطرافیان برای نگهداری از نوزاد، رعایت رژیم غذایی مناسب، پیاده روی یا ورزشهای دیگر به طور روزانه و خواب شبانه تا حد امکان، از جمله عواملی هستند که در بهبودی شخص بسیار موثرند.

خطرات درمان نکردن افسردگی پس از زایمان چیست؟
این افسردگی بر مادر و نوزاد تاثیر خواهد داشت و موجب میشود که مادر در انجام امور عادی و معمولی ناتوان شود که مراقبت و اتصال روحی به نوزاد از آن جمله است. در طی زمان، رشد و رفتارهای کودک میتواند تحت تاثیر منفی PPD قرار گیرد.

درمان افسردگی پس از زایمان برای مادر و فرزند به یک اندازه اهمیت دارد. به طور متوسط،افسردگی پس از زایمان در صورت عدم درمان از 7 ماه تا 1 سال طول خواهد کشید و در بسیاری از موارد هرگز به طور کلی پایان نواهد یافت، در صورتی که با درمان، علایم به سرعت از بین رفته و امکان بازگشت آن نیز بسیار اندک خواهد بود.